Çalışma Alanlarında Aydınlatmanın Önemi
06/12/2021
(Ref: Yemek Sepeti Park, Mekan Tasarımı: Erginoğlu & Çalışlar Mimarlık, Aydınlatma Tasarımı: ON-OFF Lighting Design)
Bütün alanlarda olduğu gibi çalışma alanlarında da aydınlatma tercihleri konfor ve verimliliğin belirleyici unsurlarındandır. Binaların mimari tasarımlarının tamamlayıcı etkeni olan aydınlatma tasarımları kullanım esnasında da oldukça önemlidir. Aydınlatma, insanların yalnızca sirkadiyen ritmini, ruh halini ya da fiziksel durumunu etkilemez, ayrıca verimlilik, performans, konfor gibi kriterlerini de etkiler. Bu nedenle çalışma alanlarında ya da ofislerde uygun ve doğru aydınlatma tasarımları kullanılmalıdır.
İnsanlar, uyanık oldukları zamanın büyük çoğunluğunu ofislerinde geçirmektedirler. Dolayısıyla bu alanların tasarımları ve dekoratif unsurları çalışanların konforuna göre seçilmelidir. Aydınlatma da en önemli tasarım öğelerinden biridir. En basit haliyle, çalışma alanlarında kullanılan loş aydınlatma performansın düşmesine neden olurken parlak ışık ve titreyen bir ışık göz yorgunluğu gibi sorunlara neden olabilir. Kaliteli ve doğru bir aydınlatma bu sorunların önüne geçerek sağlıklı ve yüksek performanslı bir ortam sunar.
Çalışma Alanlarında Aydınlatma Özellikleri
1. Alanların Mimari Tasarımına Uygunluk
Aydınlatma temelde bir mimari tasarım unsurudur. Bu nedenle binaların mimari tasarımı yapılırken ilk andan itibaren konumu ve doğal ışık kullanımı hesaplanır. Yapay aydınlatma kaynakları da doğal ışıkla uyumlu bir şekilde tasarlanmalıdır. Aydınlatma tasarımı yapılmadan ve armatürler seçilmeden önce kapalı alanın incelenmesi ve detaylı bir rapor oluşturulması gereklidir. Böylece en doğru armatürler seçilerek kullanım amacına uygun sağlıklı ortamlar yaratılabilir.
(Ref: Accor Head Offices, Mekan Tasarımı: OPS Concept, Uygulama: A4 Mimarlık, Aydınlatma Tasarımı: LAMP 83 Aydınlatma)
2. Alanların Kullanım Amacına Uygunluk
Çalışma alanları ya da ofisler işin niteliğine bağlı olarak farklı kullanım şekillerine sahip olabilir. Mesela bir açık ofis ile toplantı odası ya da bireysel oda aynı özelliklerde değildir. Bu gibi farklı kullanım amaçlarına uygun ve mekânın doğal ışık kaynağıyla uyumlu bir aydınlatma tasarımına ihtiyaç duyulur. Ayrıca çalışma saatleri gibi özel durumlar da aydınlatma tasarımını belirleyen etkenlerdendir.
3. Enerji Tasarrufu ve Kaynak Kullanımı
Büyük binalarda ve çok yoğun kullanılan alanlarda doğal ışık oldukça önemlidir. Çünkü doğal ışık sayesinde daha az kaynak kullanılarak enerji tasarrufu yapılabilir. Ayrıca İnsan Odaklı Aydınlatma® gibi farklı saatlerde farklı ışık yoğunluğuna ve renk sıcaklığına sahip sistemler kullanmak da enerji verimliliğini doğrudan etkileyebilir. Bunların yanı sıra kullanılacak armatürlerin seçimi de son derece önemlidir. Uzun ömürlü ve yüksek enerji sınıfına sahip armatürler kaynak kullanımı açısından destekleyicidir.
(Ref: Accor Head Offices, Mekan Tasarımı: OPS Concept, Uygulama: A4 Mimarlık, Aydınlatma Tasarımı: LAMP 83 Aydınlatma)
4. İnsan Odaklı Aydınlatma®
İnsan Odaklı Aydınlatma®, gün ışığının olumlu etkilerini iç mekanlara taşımayı hedefleyen bir yapay aydınlatma konseptidir. Çalışma alanlarında motivasyon, verimlilik, üretkenlik, performans gibi unsurları destekleyerek sağlıklı ortamlar tasarlanmasını sağlar. Sadece fiziksel olarak fark yaratmanın dışında ışığın ruh hali üzerindeki etkilerini de olumlu yönde destekleyen sistem, modern ve kaliteli mekânlar yaratılmasına olanak tanır.
Böylece çalışanların verimliliği, motivasyonu, firmaya bağlılığı ve genel sağlık durumlarında olumlu yönde artışlar görülür. Hastalıktan dolayı rapor alma süreleri, iş kazaları ve yapılan işlerde hata oranları da azalmış olur.
Farklı fonksiyonlara ve çalışma şartlarına sahip ofislerin ihtiyaç duyduğu aydınlatma düzeyi, ışık özelliği ve aydınlatma tekniği birbirinden farklıdır. Bu nedenle her ofis ya da çalışma alanı için standart bir aydınlatma tasarımından söz edilemez. Ofis aydınlatma projelerinde mekân analizi ve kullanım amaçları değerlendirilerek en doğru proje planı oluşturulmalıdır.
Lighting Europe verilerine göre, işletmelerin temel giderlerinin %1’lik kısmını enerji harcamaları oluştururken, personel giderlerinin oranı %90’dır.
Bu durumda çalışan konforu ve sağlığını göz ardı ederek sadece enerji tasarrufuna odaklanmak doğru bir yaklaşım olmayacaktır. Unutulmamalıdır ki günümüzde kullanıcı dostu olmayan tasarımlar ne kadar estetik olursa olsun başarılı sayılmamaktadır.
Çalışma Alanlarında Aydınlatma Kriterleri
(Ref: İş Bankası Çevik Atölyeler, İç Mimari Proje Tasarımı: İş Bankası, Aydınlatma Tasarımı: LAMP 83)
Aydınlatma Düzeyleri: Birim alandaki ışık akısı miktarını yani ışık yoğunluğunu ifade eden aydınlatma düzeyi EN-12464-1 standardına uygun olarak tasarlanmalıdır.
Kamaşma & Kontrast: Aşırı kontrast veya ışık kaynaklarının uygun olmayan dağılımı nedeniyle oluşabilecek görsel olumsuzluklar hesaplanarak doğru bir aydınlatma planı oluşturulmalıdır.
Renk Sıcaklıkları: Beyaz ışığın görünür tayfının renk tonlamalarının Kelvin cinsinden değeri olan renk sıcaklığı, görsel konforu ve verimliliği doğrudan etkileyen bir unsurdur. Bu nedenle aydınlatma projeleri “doğru zamanda doğru renk sıcaklığı” tanımına uygun olarak yapılmalıdır.
Renksel Geriverim: Yapay ışık altında nesnelerin algısının doğal ışık altındakine oranını ifade eden renksel geriverim görsel algıyı ifade eden önemli bir kıstastır.
CRI değeri R1 ve R8 arasındaki değerleri baz aldığından, kırmızı, sarı, yeşil gibi ana renkler değerlendirme dışı kalır. Bu nedenle CRI değeri 80 ve hatta 90 üzeri verilse dahi kırmızı geri veriminin çok düşük olduğu görülebilir. Renk algısının önemli olduğu grafik tasarım ofisleri, moda tasarım atölyeleri gibi projelerde CRI 95 ve üzeri armatürleri tercih edilmeli ve özellikle Re yani 14 renk örneğinin gerçekliğini yansıtan değerler kontrol edilmelidir.
Otomasyon: Özellikle büyük ve kalabalık mekânlarda ışık kaynaklarının kontrolü oldukça zordur. Ancak bütün ışık kaynaklarının aynı anda kontrol edilmesini sağlayan akıllı otomasyon teknolojileriyle uzaktan, otomatik ayarlanabilen sistemler kullanılabilir.
Enerji Verimliliği: Aydınlatma gibi çok fazla kaynak tüketen projelerde enerji verimlilik sınıfı yüksek, uzun ömürlü ürünler tercih edilerek çevreye duyarlı tasarımlar yapılmalıdır.
(Ref: Hugo Boss İstanbul Ofisleri , İç Mimari Proje Tasarımı: Sekmen Partners +, Aydınlatma Tasarımı: LAMP 83)
Fotobiyolojik Tehlikeler: Günlük aktiviteleri kolaylaştıran ışık, uygun olmayan bir şekilde kullanıldığında insanlar üzerinde kalıcı hasarlara neden olabilir. Bu nedenle aydınlatma projelerinde insan sağlığı temel alınarak tasarım yapılmalı ve insan sağlığına zarar vermeyen armatürler tercih edilmelidir.
(Ref: Teb Budotek Ofisi , İç Mimari Proje Tasarımı: Antre Design Mimarlık, Aydınlatma Tasarımı: LAMP 83)
İnsan Odaklı Aydınlatma®'yı keşfedin
İnsan Odaklı Aydınlatma® konseptinde, her anlamda yaşamımıza yön veren ışığın, vücudumuz üstündeki biyolojik ve psikolojik etkilerinin de en verimli şekilde kullanılması hedeflenir. İnsan Odaklı Aydınlatma®, insan vücuduna en uygun, en sağlıklı yapay aydınlatma sistemidir.
LAMP 83'ün
İş Ortağı olun
İŞ ORTAĞIM LAMP 83, sadece sınırlı sayıda seçilmiş LAMP 83 iş ortağının faydalanabildiği ve iş ortağımız olmanız halinde, seçkin LAMP 83 ürünleri ile profesyonel aydınlatma proje tasarım hizmetlerine online olarak ulaşabileceğiniz ve ayrıca firmanızın tanıtım ile pazarlamasını yapabileceğiniz bir platformdur.
2021 ® LAMP 83 - Tüm Hakları Saklıdır.
